Intranet
Intranet

Newsletterra

, zure izen-ematea bideratu da.

Departamentu eta ikasketak > Ibilbideak: Artxiboa
Departamentu eta ikasketak

Artxiboa

Artxiboa graduondokoan formazio teorikoa eta praktikoa eskainiko da ondare zinematografikoa eta ikusentzunezkoa identifikatzeko, sailkatzeko, zaharberritzeko eta babesteko

Graduondoko ikasketa honetan formazio teorikoa eta praktikoa emango zaie ikasleei ondare zinematografikoa eta ikusentzunezkoa identifikatzeko, sailkatzeko, zaharberritzeko eta babesteko. Zinemak ondare material eta immaterial gisa sortzen dituen dilema teoriko, tekniko eta etikoen aurrean jarriko dira ikasleak ikastaroan zehar. Irudi eta hotsen identifikazioa euskarri fotokimiko, magnetiko eta digitaletan lantzeaz gainera, sortutako fondoak kudeatzeko eta bilduma berriak sortzeko bitartekoetan trebatzen dira ikasleak espezialitate honetan. Bestalde, materialak ikuskatzeko eta zaharberritzeko protokoloak eta prozedurak ikasten dira espezialitatean, bitarteko mekanikoak eta digitalak erabiliz eta, beraz, laborategiko praktika erreala eginez.

Ikasketak hauek Euskadiko Filmategiaren lanekin lotuta egiten dira eta horrek ikasleei aukera ematen die FIAF erakundeak (International Federation of Film Archives) homologatutako artxibo zinematografiko bat bertatik bizitzeko.

Artxiboa Saileko koordinatzailea Clara Sánchez-Dehesa Galán da.  Adituak ikus-entzunezko materialen artapen eta lehengoratzean L. Jeffrey Selznick School of Film Preservation eskolan, New York. Bertan, Haghefilm 2011 beka jaso zuen. Orobat da aditua ikus-entzunezko ondarean Madrileko Universidad Complutenseko Master bidez. Artapen lanak egin ditu hainbat proiektutan, Espainian ez ezik, Bolivian, AEBn eta Mexikon, eta Etxeko Zinemaren Sarea garatzen lan handia egin du. Egun, etxeko zinema eta zinema amateurra berreskuratzeko eta zabaltzeko xedea duen elkarte horretako zuzendari da.

 

 

Irakasgai komunak

  • Zinemaren materialitatearen historia

    Manuel Asín
    Moduloa: 2

    Zinemaren materialitate (optikoak eta haptikoak ere) adina zinema dago. Gai honek zinematograforako hurbilpena proposatzen du bere materialitatetik abiatuta. Zedarri teknologikorik nabarmenenak ez ezik, diskurtso artistiko zehatzak sortzen irudiaren materialitateak lagundu duen moduen argitzea du helburu. Material fotokimiko sentsiblearen materialitatean zentratuko da asignatura hasera batean, eta aurrera ahala (erresoluzio, testura, kolorea) eta ikusentzunezkoen beste euskarri batzuei jarriko die arreta, magnetikoei bezala digitalei

  • Zinemagilearen pentsamendua

    Adrian Martin
    Moduloa: 3

    Sormenaren teoriara zinemagileek beraiek egindako hurbilketa, filma egin aurretik edo egin ostean: filma proiektu moduan edo bere obrari buruzko gogoeta moduan. Metodologia tradizionaletatik urrundutako pentsamendu zinematografikoaren irakurketaz gain, zinemagileen teoriak, kasu guztietan, diziplinaren dilema estetiko oinarrizkoetarako hurbilketa saiatzen du. Gaiak jartzen die arreta hurbilketa intuitibo soil eta ez erreflexiboei ere, sormenaren arrazionalizatzearen kontrakoei.

  • Pinturari eta zinemari buruzko gogoetak

    Victor I. Stoichita
    Moduloa: 4

    Irudi finkoen eta irudi mugikorren arteko elkarrizketa bat da, Alfred Hitchcock-en eta Michelangelo Antonioni-ren zenbait filmen analisi zehatzetik abiatzen dena. Sortzen ari den arte berriak, zinemak, ekarpen handi bat dakar: ikerketa optikoa; eta bere ekinaldia definituta, gailu bisual berriekin eta antzinakoekin hitz egiten du. Delitu imaginarioa eta delituaren imajinarioa, horixe da bere lehen ekarpena.

  • Artxibo filmikoa: egungo eztabaidak eta etorkizuneko ikuspegiak

    Giovanna Fossati
    Moduloa: 5

    Ikasgai honetan, EQZEko ikasleek zinema artxiboen teoriaren eta praktikaren hainbat alderdi jorratuko dituzte. Hainbat Bilduma Politika alderatuko ditugu, oinarrian duten funts instituzionala eta diskurtsiboa ulertzeko. Oraintsuko zaharberritze kasuez jardungo dugu, eta hausnarketa lan bat egingo dugu, zaharberritze prozesuan hartutako erabaki praktikoek eta etikoek oinarri dituzten ikuspegien (edo esparru teorikoen) inguruan. Berrerabilpenaz ere hitz egingo dugu, artxiboko filmak berrerabiltzen dituzten hainbat proiektu aztertuz (adibidez, aurkitutako filmazioak, instalazioak eta programak). Mintegian, artxibo zinematografikoen arloko egungo eztabaida batzuk aztertuko ditugu (adibidez, analogikoa/digitala, materialaren aldaketa, hautaketa edo nork erabakitzen duen “ondare zinematografikoa"” zer den), eta ikertzaileak eta artxibozainak biltzen dituzten joera berriak identifikatuko ditugu.

  • (hiru) Artxibategien mapa

    Sonia García López
    Moduloa: 5

    Ikasgai honetan, EQZEko ikasleek beren eginkizuna (sorkuntza, ikerketa edo zaintzakoa) berenganatzeko aukera proposatzen da oroimen zinematografiko eta ikusentzunezkoa esploratze modura, zinemaren hiru aldiak aintzat hartuta: iragana, memoriarekin lotuta dagoena; orainaldia, ekintzarekin lotuta dagoena; eta etorkizuna, proiekzioarekin lotuta dagoena. Sustrai filosofikoak dituen proposamen honek arazo historiko, kultural edo politiko garaikideei buruzko hausnarketa planteatzen du, profanazioaren kontzeptuak (Giorgio Agamben) eta sorkuntza egintzaren kontzeptuak (Gilles Deleuze) eskaintzen dituzten esparru kontzeptualetik begiratuta.

  • Zinegilearen tailer-estudioan

    Moduloa: 5

    Seigarren modulua abuztuaren erdialdera hasten da, eta erdi-presentziala da. Ikasleek ikasi dutena aplikatzeko garaia da, dela praktika profesionaletan, dela master amaierako proiektuetan lan eginez, banakakoak nahiz taldekoak izan. En 2018 el responsable del taller fue José Luis Torres Leiva, en 2019 Camilo Restrepo.

  • Zinemaren historia(k)

    Santos Zunzunegui
    Moduloak: 1, 2, 3, 4, 5

    Nolakoa izango litzateke zinemaren etengabeko historia etengabe berriro idazteko iturriak behin eta berriro berrikusiko balira? Borgesen mikrokontakizun moduko galdera honek aurten abian jarriko dugun ziklo-ikasgai honetara eramaten gaitu. Ikasturte guztietan, zinemako profesional bati eskatzen diogu (zinemagileak, artistak, teorikoak, etab.) zinemaren historiako film onenak hautatzea, izenburu horietatik abiatuta (nolabait kanonikoa, nolabait pertsonala, nolabait abismala, nolabait kronologikoa) zineen istorioak litekeenen edo ez litekeenen inguruan hausnartzen jarraitzeko. 

Ibilbideko irakasgaiak

  • Irudi fotokimikoa. 16 mm laborategia

    Luis Macías
    Moduloak: 1, 2

    Ikasgai honetan zuri-beltzean eskuz errebelatzeko prozedurak ezagutzen hasten da. Oinarri teorikotik abiatuta eta hainbat film errebelatzeko prozesuak praktikatuz, ikasgaiaren honetan material fotokimikoa aztertzen da, gela ilunean prozesatzen denean. Material horren ezaugarri eta portaera fisiko eta estetikoak eta narriadura ulertzeko, ikasleak materialak jasaten dituen tratamendu eta aldaketa kimikoak ikasiko ditu. Baita sorkuntzarako ematen dituen aukerak ere. Ikasgai honetan eskolan filmatutako materiala prozesatuko da.

  • Ikus-entzunezko ondarearen materialtasuna

    Reto Kromer
    Moduloa: 1

    Nola grabatu eta erreproduzitu izan da soinua eta irudia? Mende eta erdian erabili izan diren hainbat ikuspegi aztertuko ditugu, eta ikuspegi horiek izan duten arrakastari eta porrotari buruz eztabaidatuko dugu. Prozesu originalak ulertzea da zaharberritze modernoen arrakastaren oinarria. Soinuaren eta mugimenduko irudiaren grabazioaren eta erreprodukzioaren historia teknikoa da hau. Soinua aztertzeko, garai akustikoa, elektrikoa, magnetikoa eta digitala hartuko ditugu kontuan; mugimenduko irudien kasuan, berriz, argazkigintzaren garaia, garai magnetikoa eta digitala. Gaur egungo artxibo baliabideak (irratia, zinema, telebista eta bideoa) ez ezik, ordenagailuak, bideo-jokoak eta… espazioaren esplorazioa ere aztertuko ditugu.

  • Filme materialak identifikatzea

    Carolina Cappa
    Moduloa: 2

    Teknologia zinematografikoaren historiak eta, artxibo baten barruan, teknologia horrek dokumentu filmikoen identifikazioarekin duen lotura ezagutzeko ibilbidea. Ezaugarri teknikoak, erabilerak eta diskurtsoak. Bildumak ikuskatzeko, inbentarioak egiteko eta ebaluatzeko tresna eta metodologiak diseinatzea.

  • Bideo materialen identifikazio eta kudeaketa

    Gema Grueso
    Moduloa: 2

    Bideo-formatuen historiari buruzko ikerketa, haien ezaugarri teknikoei eta erabilerari buruzkoa, baita bilduma mota hori kudeatzeko arrisku-faktoreei, printzipioei eta zereginei buruzkoa ere. Funtsean formatu analogiko eta digitaletan oinarritzen da, zinta magnetikoetan jasotakoetan, formatu profesionalak, ekoizpen independenteak zein bideo domestikoa. Bildumen kudeaketen gaiak barruan hartuko ditu identifikazioa, ikuskaritza eta inbentarioen sorkuntza, bildumak kontserbatzeko eta manipulatzeko estandarrak, eta kontserbazio eta babes planen diseinua.

  • Artxibo digitalak identifikatzea eta ikuskatzea

    Peter Bubestinger
    Moduloa: 2

    Dokumentu digitalen ulermen orokorra: kanpotik (artxiboen sistema maila) barrura (formatuak, codec-ak, kodifikazioa...). Ikus-entzunezko erabilerako kasuetan jarriko da arreta. Ikasleek ikasiko dute nola bilatu, ulertu eta manipulatu multimedia artxiboen ezaugarri teknikoak eta horiek nola aplikatu kalitatezko afinazio baterako eta epe luzean kontserbatzeko. Halaber, multimedia artxiboen kalitate kontrolaren hastapenak ere eskainiko dira, eta ikasleak gaitu beharko lituzke bitarteko digitalen edozein motatako aplikazioak hartzeko eta esportatzeko aukerak maneiatzeko.

  • Laborategi fotokimiko filmikoaren hastapenak (I). Film prozesadorea

    Asier Armental
    Moduloa: 3

    Eskolan errebelatzeko makina bat dago, zuri-beltzeko prozesurako. Material filmikoan errebelatzeko makina erabiltzeak prozesamendu estandarra egitea ahalbidetzen du, eskuzko tanke batekin baino errazago erreproduzitzeko modukoa. Tailer honetan, praktikaren bitartez, errebelatzeko prozesadorea erabiltzen ikasiko dugu eta nola funtzionatzen duen ulertuko dugu.

  • Euskarri fotokimikoaren digitalizazioa

    José Luis Sanz
    Moduloa: 3

    Euskarri fotokimikoaren gaineko materialaren digitalizazioa aztertuko da. Gaur egun prozesu hori ondo finkatuta badago ere, lan fluxuak asko aldatzen dira erakunde batetik bestera. Ikasleak digitalizazioaren oinarriez jabetuko dira, bai eta artxiboek digitalizazioari lotuta dituzten helburuez ere. Irudia digitalizatutakoan, horren tratamenduaren inguruko praktikak egingo dituzte, ezaugarri optikoak proiektu bakoitzak eskatzen duen horretara egokitzeko.

  • Tratamendu digitalak irudietan (I): Da Vinci

    Bárbara Mateos
    Moduloa: 3

    Ikastaro honen helburua da filmak zaharberritzea helburutzat duten tresnak ulertu eta ezagutzea DaVinci Resolve 15 softwarearen bitartez, eta, aldi berean, egiazko adibideak erabiliz, material zinematografikoa zaharberritzeko tekniken aplikazioa ulertzea, baita zalantza teknikoak argitzea ere.

  • Bideoak digitalizatzea

    Pamela Vizner
    Moduloa: 3

    Material magnetikoak arriskuan daude. Hurrengo hamarkadaren amaierarako, formatu horietan gordetako eduki asko eta asko galdu egingo dugu. Balio handiko edukiak denboran iraungo dutela ziurtatzeko eskura dugun tresna bakarra digitalizazioa da. Ikastaro honen ardatza bideo magnetikoko materialak ebaluatzea eta digitalizatzea da. Material horien deskribapen fisiko eta kimikoa aztertuko dugu nola hondatzen diren ulertzeko, hondatze prozesua leuntzeko eta tratamendu egokia emateko, eta digitalizazioaren prozesu teknikoei bereziki erreparatuko diegu. Ikasturte honetan, ikasleek bitarteko magnetikoen hondatzea nola ebaluatu behar den ikasiko dute, horien digitalizazioa nola planifikatzen den eta behar bezala babesteko berariazko premiak zeintzuk diren ulertuko dute. Ikasturtearen amaieran, laborategiko rack-a erabilita bideo magnetikoko materialak nola digitalizatzen diren jakingo dute.

  • Ikus-entzunezko bildumak kudeatzea

    Silvia Casagrande
    Moduloa: 4

    Edozein material mota inguratzen duten giroko baldintzak funtsezkoak dira material hori epe luzera kontserbatzeko. Ikus-entzunezko agiriek askotariko materialak erabiltzen dituzte euskarri gisa. Material bakoitzaren beharrak ezagutzea eta biltegiratze baldintzak kudeatzea ezinbestekoa da bildumen bizitza luzatzeko. Ikasgaian hizpide izango dira ikus-entzunezko materialaren kudeaketaren estandarrak eta eztabaidak, eta hainbat kasu-azterketa analizatuko dira, kontuan hartuko dutenak artxibo mota horren heterogeneotasuna, testuinguruari eta aurrekontuari dagokienez, bilduma pribatuak, domestikoak eta erakunde historikoenak konparatuta. Ikasgaiaren helburua da gako batzuk ematea ikaslea moldatu ahal izateko artxibo-munduaren errealitate ezberdinetara, eta lortu ahal izateko ikus-entzunezko bildumak kontserbatzeko plan estrategiko bat planteatzeko eta abian jartzeko ahalmena.

  • Ikusentzunezko artxiboen dokumentazioa eta katalogazioa

    Santiago Aguilar
    Moduloa: 4

    XIX. mendearen amaiera aldera, zinema asmatu zenetik, lehengo mendeko hirurogeita hamarreko hamarkadaren hasieran, bideoa sortu zen arte, ikus-entzunezko produkzio guztia euskarri fotokimikoan egin izan da. Formatu horretan garatu da, halaber, ikus-entzunezko produkzioa eta produkzio horren banaketa eta kontserbazioa. Teknologia digitalek aukera berriak eskaintzen dituzte sorkuntzari, biltegiratzeari eta sarbideari dagokienez, baina aldaketa teknologikoen eraginez materialak suntsitu izan dira beti, edo materiala eskuratzea ezinezko bihurtu izan da, irakurgailuak eta kontserbaziorako gailuak zaharkituta geratzen zirelako. Ikuspegi horretatik begiratuta, estandar berriak finkatzen direnean kontserbaziorako erronka berriak sortzen dira eta, aldi berean, obra horietarako sarbidea bermatzeko ezinbesteko diren dokumentazioko eta katalogazioko prozesuak errazten dira.

  • Laborategi fotokimiko filmikoaren hastapenak (II). Kontaktu bidezko kopiagailua

    Luis Macías
    Moduloa: 4

    Kontaktu bidezko kopiagailua edo contact printer-a produkzio zinematografikoaren funtsezko tresnetako bat da, proiektatzeko bikoiztuak lortzeko aukera ematen baitu. Laborategiko prozesuetan sakonduz, ekipamendu profesionalarekin praktikatzea proposatzen da: errebelatzea, kopiatzea eta positibatzea, kolorea zuzentzeko sistema analogikoarekin. Sarrera teorikoaren ondoren, ikasleek sortutako filmen kopiak egiteko eta azken errebelatua egiteko hainbat proba eta test egingo dituzte. Errebelatzea eta kopiatzea irudiak eraikitzeko prozesuaren alderdi teknikoak izaki, sorkuntza lerro bat marraztuko da, aukerak areagotu egiten baitira prozesu horiek zinemagileak berak zuzenean egiten dituenean. 

  • Kolorea zineman

    Luciano Berriatúa
    Moduloa: 5

    Zinematografian, kolorearen erreprodukzioa ikerketen eta esperimentazioaren xede da eta izan da hasiera-hasieratik. Errealitatearen kolorea lortu nahi izatearen ondorioz, askotariko kolore paletak dituzten sistemak sortu dira eta, batzuetan, paleta ikonikoak. Kolorearen erreprodukzio hori ahalbidetu duten zientzia eta teknologia hasieratik aztertuko ditugu, eta aztergai izango ditugun kasuen bitartez, argazki zuzendaritzatik sistema horiek sorkuntzako beste tresna subjektibo bat izango balira bezala erabili izan direla ulertuko dugu.

  • Film materialak zaintzea: hondatzea eta zaharberritzea

    Carolina Cappa
    Moduloa: 5

    Film dokumentuen espezifikotasun materialei eta horrek obrarekin duen harremanari buruzko ikerketa. Oinarrizko ezaugarri fisikoak, hondatze eta lesio ohikoak. Dokumentuak zaintzeko eta zaharberritzeko planak diseinatzea.

  • Zaintza digitala

    Peter Bubestinger
    Moduloa: 5

    Zaintza digitalaren estrategia ezartzeko behar diren dokumentu digitalak eta azpiegiturak aztertuko dira. Ikasleek gaur egun garatzen ari diren teoriak eta praktikak ezagutuko dituzte, bai eta hainbat erakundetan aplikatzen diren irizpide eta kontserbazio politikak ere.

  • Filmen zaharberritzea

    Luciano Berriatúa
    Moduloa: 6

    Filmak zaharberritzearen arlo konplexuari helduko zaio, ikus-entzunezkoen kontserbazioari lotutako askotariko arloetako ezagutzak eta lanak kontuan hartuz. Ikasleek zaharberritzeko obrak nola aukeratzen diren ikasiko dute, bai eta ikerketaren ikuspegitik zaharberritze proiektu baten prozesu luzea nolakoa den ere. Horiez gain, aztergai izango dira irizpide eta kontserbazio elementuak sortzeko merkatuak gau egun eskaintzen dituen aukerak.

  • Soinuaren zaharberritzea

    Moduloa: 6

    Eskoletan, artxibo zinematografiko batean soinu elementuak kontserbatzeko eta zaharberritzeko oinarrizko kontzeptuak aurkeztuko dira, eta filmen bildumetan aplikatutako jardunbide onak eta estrategia komunak aurkeztuko dira.

Aukerako irakasgaiak

  • Ikus-entzunezko ondarearen hastapenak eta historia

    Luciano Berriatúa
    Moduloa: 1

    Ikus-entzunezko egintzaren industria izaerak berarekin ekarri du arlo horretako aurrerapen teknologikoek benetako kataklismoak eragitea bere historian. Azken 120 urteetan, atrakzio zinematik zinema narratibora igarotzeak, metraje luzeko filmak programazio oinarri gisa estandarizatzeak, soinu, kolore edo pantaila zabala eskala handian erabiltzen hasteak, zelulosa nitratoa euskarri fotokimiko gisa erabiltzeari uzteak edo irudien sorkuntza, hedapen eta merkaturatzean bitarteko elektronikoak eta teknologia digitala sartzeak eragin dute ondoriozko hizkuntza iraultzak sortzea eta baita materiala suntsitzeko boladak izatea ere. Horiek artxibo zinematografikoak sortzera bultzatu zituzten partikularrak eta administrazioak. Bost eskola hauek ikus-entzunezko lanaren erreproduzigarritasunari eta haren adierazpenei buruzko oinarri teorikoa aurkeztuko dute, industriak erabiltzen dituen prozesuez gainera –eta, horrenbestez, artxiboetan daudenak– hiru denbora tarte handi desberdinetan: 1896-1930, 1930-1980 eta 1980-2010. Santiago Aguilar, Luciano Berriatua, Alfonso del Amo eta Laura Cortés Selvaren parte-hartzearekin.

  • Jatorrizko emultsioen artea

    Esther Urlus
    Moduloa: 1

    Emultsio fotokimiko artisauen produkzioa ezagutzen hasteko proposamena egiten da tailerrean. Arkeologia filmikoa da tailerraren abiapuntu, baina sorkuntzarekin lotutako alderdi garaikide ugari agerian uzten ditu. Materialtasunaren historian interesa dutenentzako tailerra da, baina zinema ideiak, irudiak eta soinu banda biltegiratzeko bitartekotzat ez ezik, pentsamendu, irudi eta soinu horiek sortzen eta modu aktiboan desitxuratzen dituen materialtzat ere hartzen duten zinemagileei ere zuzentzen zaie.

  • Artisten irudiak mugimenduan eta dokumentalaren bira

    Erika Balsom
    Moduloa: 1

    Ikasgai honetan, aztertuko da dokumentalak zergatik eta nola hartu duen hainbesteko indarra mugimenduko irudien jardun garaikidean, eta arreta berezia jarriko da dokumentalaren formarekin erlazionatutako uste tradizionalak eta objektibotasunarekin, benetakotasunarekin eta berehalakotasunarekin duten lotura zalantzan jartzen dituzten filmetan. Ikusiko dugu hainbat artista-zinemagilek errealitatearen eta haren irudikapenaren arteko erlazio konplexuak eta askotarikoak ikertu dituztela. Harreman horiek zinemaren tradizio dokumental luzea hedatu, zabaldu eta gezurtatzen dute, gaur egungo baldintza sozial, geopolitiko eta teknologikoen argitan.

  • Hodeien dramaturgia

    Jorge Fin
    Moduloa: 1

    Nefologia-tailer laburra zinemagileentzat, non ibilbide labur bat egiten den pinturaren historian hodeien irudikapenean, zeruak behatzeko oinarrizko tresnak bilatzen diren eta hodeiek zineman duten garrantziaz hausnartzen den. "Zeruko pantailara" hurbiltzeko modu bat, irudiak irudikatu eta proiektatzeko espazio bat, pinturaren historia zinemarenarekin lotzen duena.

  • Ametsa soinu

    Xabier Erkizia
    Moduloa: 1

    Ametsaren prozesuak ez ditugu sarri, edo ez ditugu inoiz, entzumenarekin lotzen. Arrazoi biologiko soila izango du horrek, seguruenik: amesten dugun bitartean, bertan behera uzten dugu ikusmena, beste irudi birtual batzuez gozatzeko. Entzumena, baina, beti dugu adi. Beti dago prest atsedenak ikusmenari nahitaez dakarkion sakrifizioa konpentsatzeko. Beraz, arraroa izan badaiteke ere, ez dago amets soinudunik. Ametsetako edozein soinuk ezinbestean egon behar du irudi bati lotua, izan irudi abstraktua, izan figuratiboa. Tailer honek hausnarketa bat proposatzen du lozorroko entzutearen inguruan (iheslaria, arretarik gabea, subjektiboa, urrunekoa, zehaztugabea…), entzunaldien, entzute-saioen, eztabaiden, grabazioen eta narrazioen bidez. Asmoa da gure soinu-narratibak eraikitzeko oinarrizko kontzeptuak berraztertzea (soinu-diseinua, narratiba klasikoak, ahozkotasuna…), soinu-bitartekoak hizkera moduan ematen dituen aukerak birpentsatzeko. Gonbidapen bat, argirik gabeko, letrarik gabeko eta eserlekurik gabeko zinema imajinatzeko, azken finean, irudiaren amets bat imajinatzeko.

  • Film in space

    Florian Wüst
    Moduloak: 1, 2, 3, 4, 5, 6

    Tabakalerak Berlinen bizi den Florian Wüst editore, artista eta zinema kuradoreari eskatu zion kuradoretza lana egiteko zinema esperimentalaren historiarekin eta gaur egunera arteko ordenagailu bidezko artearekin eta bideo-artearekin lotutako bi zinema erakusketa handitan. Lehenengo edizioa, “Zin Ex. Abstrakziotik algoritmora”, 2020aren amaieran inauguratuko da, eta lau hilabeteko iraupena izango du, proiekzio eta emankizun programa bat barne. Erakusketa hau “ikasgela” gisa erabiliko da ikasturte honetan, eta helburu izango du kuradoretzaren berariazko ikuspegiaren ebaluazio bateratua egitea, filmen, artxiboko materialen eta bestelako baliabide artistikoen arteko konexio ez kanonikoak bilatzeko. Hausnarketa bateratu hori gure kultura digitalaren testuinguru garaikidean zinematografia lan historikoak aurkezteari buruzkoa ere bada. Lehen fasearen ondoren, ikasturteko proposamen nagusia egingo da: parte hartze aktiboa kuradoretzako ikerketan eta “Zin Ex.”en bigarren edizioa (2021).

  • Zinemaldia eraikitzen

    Maialen Beloki Berasategui
    Moduloak: 1, 4, 5

    Donostiako Zinemaldiak zuzendutako irakasgaia da, eta egituratuko da zinema jaialdien iragana, oraina eta etorkizuna ardatz hartuta. Iraganari buruzko saioetan, nazioarteko jaialdien historia konparatua eta Donostiako Zinemaldiaren historia espezifikoa jorratuko dira. Oraineko saioak, berriz, ikasleen eta Donostiako Zinemaldiaren taldeko kideen arteko elkarrizketa luzeak izango dira. Etorkizuneko saioak, azkenik, hautaketari eta programazioari buruzkoak izango dira esklusiban, eta zinemaren hainbat esparrutako gonbidatuak etorriko dira, jaialdien etorkizuna irudikatzen laguntzeko. 

  • Soinu zinematografikoaren behatoki iraunkorra

    Xabier Erkizia
    Moduloak: 2, 3, 4, 5

    Behatokia zeharkakoa izaten da ikasturte osoan, eta soinuarekin lotutako prestakuntzako, praktikarako eta ikerketarako gunea izaten da. Gai finkoak izateaz gain, taldekideen premietara eta unean uneko premietara egokitzen da; horregatik, praktikarekin eta egiten ari diren proiektuekin lotuta egoten da, bai soinua hartzean, bai postprodukzioan. Gainera, Behatokiak beste ikasgaiekin konexioak ere egiten ditu, soinuaren arloan oinarrituta, eta ikasturte osoan oihartzunen ganbera bat sortzen da.

  • Beste zinema kamera

    Carlos Muguiro
    Moduloa: 2

    Zinematografoaren hastapenetan, irudiak erregistratzen zituen kamerak irudi horiek proiektatzeko ere balio zuen. Une bat harrapatzeko biradera aktibatzen zuen operadorea bera arduratzen zen arrasteko engranajeari bira eginarazteaz, filma errebelatu ondoren irudi horiek berak pantaila batean partekatzeko. Zein unetan bereizi ziren bi eginkizun (eta bi kamera) horiek eta, batez ere, zer ondorio izan zituen horrek? Zergatik ikusten dugu proiekziogilearen lanbidea, gaur egun eta ia-ia filmaren arrastea mekanizatu zenetik eta banaketa zirkuituak sortu zirenetik, kamera operadorearen lanbidearekiko hain arrotz eta hain urruneko? Cinématèque Française erakundearen sortzaile Henri Langlois-ek zioen bere zinema kamera proiektatzeko kamera zela; baieztapen horrek proiekzioaren artea aldarrikatzearen garrantzia nabarmentzen du. Ikasgai honetan, unitate zahar eta jatorrizko hori berreskuratu nahi da, ikuspegi bikoitz batetik begiratuta. Ikuspegi teoriko-kontzeptuala bata, giza kulturan proiekzioari (itzal eta argi konoari) buruzko hausnarketa ia genealogikoa eginez. Ikuspegi zabalagoa eta tekniko-praktiko zorrotza bestea, antzinakoa den eta ahaztuta dugun baina jatorriz zinematografikoa den lanbide hau ikasteko: proiekziogilearen lanbidea. Carlos Muguiro eta Asier Armentalekin.

  • Film eta bideoa arte garaikidearen espazioan

    Dan Kidner
    Moduloa: 2

    Sakon aztertuko ditugu film eta bideoen erakusketak arte garaikidearen espazioetan. Modulu honek zinemagintza esperimentala, bideo-artea, zinema politikoa zein artisten film eta bideoen erakusketak, 1990eko hamarkadaren hasiera ezkerokoak, izan dezakeen bilakaera aztertuko du; erakundeek eta arte garaikidearen diskurtsoek hainbat film- eta bideo-kulturatan egindako egokitzapenak landuko dira, eta baita film eta bideoak galeriatan proiektatzearen alderdi praktikoak ere.

  • Euskal zinema: historia duen zinematografia, gorantz datorren zinematografia

    Joxean Fernández
    Moduloa: 3

    Irakasgai honek euskal zinemara gerturatzea proposatzen du. Euskal zinemaren jaiotza eta gaur egunera arteko bilakaera zehazteko historikoki testuinguruan kokatzearekin hasiz, euskal zineman zehar errepaso kronologiko eta tematiko bat egingo du, eta sorreratik gaur egunera arte nabarmendutako euskal zinemagileak azalduko ditu; arreta berezia jarriko du gaur egungo euskal zinemagile aktiboen hiru belaunaldietan (edo gehiagotan).

  • Azpitituluen tailerra

    Santiago Torregrosa
    Moduloa: 3

    Azpitituluei buruzko hastapen tailer horretan, azpitituluak jartzeko prozesua osatzen duten fase guztietara hurbilduko dira ikasleak, labur baina sakon. Bereziki saiatuko gara alderdi teknikoak eta praktikoak argitzen, eta arreta txikiagoa eskainiko diegu ikus-entzunezko itzulpenaren xehetasun espezifikoei, horiek Zinema ikasleentzat baino egokiagoak baitira Itzulpengintzako ikasleentzat. Tailer honen ondoren, azpitituluen fitxategi mota desberdinak sortu eta maneiatzeko gai izango dira, beren ikus-entzunezko piezetarako.

  • Pentsatzen duen forma. Bideo-entsaiuaren hastapenak

    Cristina Álvarez López
    Moduloa: 3

    Idazketa eta pentsaera kritikoaren programaren jarraipena. Oraingoan, irudidun idazketatik sortutako pentsamenduaren sorrera lantzen da. Garrantzi berezia emango zaio ikus-entzunezko saioak garatzeari, zinemaren beraren baliabideekin sortutako pentsaera kritikoa sustatzeko asmoz.

  • Musikak pentsatzen duena

    Ramón Andrés
    Moduloa: 3

    Zer irakasten digu musikaren teoriak zinemagileei? Ikasgai honetan, musikaren konposizioaren eta egituraren kontzeptuetara hurbiltzea proposatzen da eta, terminoa zabalduz gero, baita beste diziplina artistiko batzuetara ere, zinemaren bi tresna estetiko horiek zalantzan jarri eta bide berriak arakatzeko asmoz.

  • Zinema, gorputza eta performance-a

    Esperanza Collado
    Moduloa: 4

    Zinema-eskultura-dantza loturaren oinordeko den lurralde batetik, irudi filmikoa agertzeko eta adierazteko baldintzak aldatzen dira. Gailu filmikoaren, ikusleen eta proiekziogilearen presentzia nabarmenduta, zinema hedatuak gorputzen presentzialtasunarekin izan duen luzaroko lotura arakatuko dugu, hemen eta orainaren berehalakotasuna, eta zinemako espazioaren eta baldintza espazialen zuzeneko esperientziaren nagusitasuna dimentsio plastikoan, geometrikoan, fisikoan, komunitarioan eta sozialean. Zeluloidea material gisa, zinema arte mota a-diziplinar gisa, eta proiekzioa site-specific eta iraupenezko prozesu gisa landuko ditugu. Esperimentazio performatiborako tokia sortzea da kontua, planteamendu koreografikoak ez ezik, ekintza artea, esku-hartze zehatzak edo hitz egindako filmak ere bilduko dituena —betiere zinemaren ideia hedatua eta espazioan duen erresonantzia izanik abiapuntu.

  • Ikerketa, komisariotza eta sorkuntza zinema militantearen artxiboari buruz

    Pablo La Parra
    Moduloa: 4

    Ikasgai honetan, 1960ko eta 1970eko hamarkadetako zinema militantearen kulturei buruz berriki garatu diren ikerketako, komisariotzako, artxiboko eta sorkuntzako jardunbideak arakatzea proposatzen da. Helburua zera da, orainalditik, zinema gailenaren historiatik bazterrean geratu diren esperientziak modu kritikoan berraztertu dituzten gailuak eta tresnak aztertzea. Komisario, zinemagile eta ikertzaileek zinema militantearen artxiboarekin izandako solasaldi kritikoen azterketan oinarrituta, elkarrekin hausnartuko dugu aztergai hau gainditzen duen galdera bati buruz: nola jarrai dezakegu pentsatzen eta praktikan jartzen zinemagintzako irudiaren ahalmen politikoa?

  • Complex Mediako bildumen kudeaketa eta tratamendua

    Mona Jiménez
    Moduloa: 4

    Ikus-entzunezko dokumentuak ez dira soilik zinemateka edo film artxiboenak. Ikus-entzunezkoa beste hainbat arlotan, esate baterako artean, ere erabiltzen den euskarri edo adierazpidea da Hori horrela, arte garaikideko museoetara ikus-entzunezko bildumak iristen dira, zeinetan nahastu egiten baitira askotariko euskarri eta teknologiak, tratamendu eta kudeaketa espezifikoa behar dutenak.

  • (ikus-entzunezko) Unibertsoen eraikuntza

    Takashi Makino
    Moduloa: 4

    Ikasgai honetan, modu espezifikoan lantzen dira soinu-unibertsoen diseinuaren eta eraikuntzaren etapa guztiak: ideiagintza, lan-jarraibideak, irudiarekiko harremanak, soinutik sortutako proiektuen eraketa, nahasketa, etab. Irudien eta soinuaren zentzumen anitzeko indarra. Irudi eta soinuen zentzumen-estimulazio sinestesikoa eta haien indar paradoxikoaren artikulazioa zinemagintzan.

  • Digital to film

    Luis Macías
    Moduloa: 4

    Filmaren grabazio digitala funtsezko tresna bihurtu da proiektuak film formatuan aurkeztu behar dituzten zinemagile eta artista digitalentzat.  Teknika honetan, irudi digitala transferitzen da zinema itxura lortzeko eta, horretaz gain, hasieran filmean grabatutako proiektu batean elementu digitalak eta efektu bereziak txertatzeko aukera ere ematen du. Teknika honek eskaintzen dituen sorkuntzako aukera guztiak arakatuko ditugu tailerrean.

  • Kode irekiko tresna digitalak ikus-entzunezko artxiboetarako

    Reto Kromer
    Moduloa: 5

    Eskolaren hasieran artxibo formatuei buruzko sarrera bat egingo dugu. Oinarri horren gainean, ikasleek software librea eta kode irekiko softwarea modu praktikoan aztertuko dituzte, hala nola FFmpeg (artxiboen konbertsioa), QCTools (kalitate kontrola), AEO-Light (soinu optikoen pistak ateratzeko) eta DCP-o-matic (DCPak egiteko), baita multimedia irakurgailuak ere. Filmak eta bideoak digitalizatzeko azpiegiturari eta lan prozesuei dagokienez, hainbat baliabide aurkeztu eta horiei buruz eztabaidatuko dugu, eta aurrekontu txikiko ingurune zailetan ezartzeko moduko aukerei bereziki erreparatuko diegu. Eskola bukatzeko, datuak gordetzeari eta datuen migrazioari buruzko deskribapena egingo dugu, eta hondamendien plangintza eta berreskuratzea ere aztertuko ditugu.

  • Argitalpenak eta zinema: papera, pantaila, testua eta irudia mugimenduan

    Moduloa: 5

    Bi ingurune horien arteko harremanen azterketa, irakasleen esperientzia profesionalen artean hautatutako argitalpen eta erakusketa batzuk oinarri hartuta. Planteatzen da ikuspegi subjektibo bat erabiltzea, emaitzetatik haratago joan eta prozesuak ere kontuan hartuko dituena, haietan izandako zailtasunak eta porrotak barne. Bereziki, sorkuntza artistikoaren eta filmikoaren esparruko erreferenteak aipatuko dira (egileak, lanak, kontzeptu teorikoak), eta irakasgaiaren dokumentazio gehigarriarekin osatuko dira.

  • Tindatzeen tailerra

    Esther Urlus
    Moduloa: 5

    Hasi zenetik, zinema baliabide koloretsua izan da eta prozesu ugari sortu dira zuri-beltzeko filmari kolorea emateko, hala nola tindatze eta biratze prozesu kimikoak, eskuz margotzea, Technicolor teknika eta emultsio modernoak lortzea; zineman beti erabili izan da kolorea adierazpide artistiko moduan. Tailer honetan, zinemaren jatorrizko kolorea eta teknika horiek zinemagile eta artistei eskaintzen dizkieten aukera estetikoak aztertuko ditugu.

  • Inprimagailu optikoa: denboraren makina txikia

    Luis Macías
    Moduloa: 5

    Positibo baten kopia egiteko, jatorrizko materialaren tamaina aldatzeko eta, aldi berean, filmetan efektu bereziak sortzeko erabiltzen da. Inprimatze optikoa postprodukzioko teknika digitalak sortu aurrekoa da. prozesu honetan, irudia fotograma batean inprimatzen da eta kopiatzeko aukera ez ezik, aldatzeko aukera ere ematen du. Tailer honetan, gailuak eskaintzen dituen sorkuntzako aukerak eta aukera estetikoak arakatuko ditugu.

  • Irudiaren tratamendu digitalak (II): Diamant

    Moduloa: 6

    Filmak zaharberritzeko Diamant softwarea filmak zaharberritu, garbitu eta konpontzeko tresna profesionala da. Kataluniako filmategiko arduradun digitalak ematen du tailerra, eta zaharberritze digitalaren prozesuan lan fluxua optimizatzen ikasiko dugu.