Intranet
Intranet

Newsletterra

, zure izen-ematea bideratu da.

Departamentu eta ikasketak > Ibilbideak: Komisariotza
Departamentu eta ikasketak

Komisariotza

Komisariotza graduondoko ikasketetan formakuntza emango da zinema edo ikusentzunezko arteak xede dituzten era guztietako programen kontzeptualizazio, garapen, kudeaketa eta hedapenean

Alde batetik, ikastaroak ofizio honen berezitasuna definitu nahi du, etorkizunerako proiekzio handiko lanbidea baita, baina oraindik epistemologia propio baten ezagutza behar duena. Espezialitate honen bitartez, kuradoretza zinematografikoari buruzko emari teoriko zabala jasoko dute ikasleek-neurri batean arte plastikoen kuradoriatik jasoa dena- eta programazioan dauden tradizio eta eskola desberdinetako ekarpenak bereganatuko dituzte. Partaide bakoitzaren irizpide eta begiratu berezia lantzeaz gainera, zinema proiektuak garatzeko lanabesak emango zaizkie ikasleei, kutxa beltzean nahiz zurian eta ideia fasetik exekuzio fasera bitartean aritzeko tresnak. Espezialitateak, gainera, zaintzailearen ikerlana, lan kritikoa, saiakera eta akademia lana bultzatzen du. Gure ustetan, ez dago kuradore lanik ikerketa lanik gabe, mundu akademikoan gara daitekeen bezain zorrotza eta sakona, baina kasu honetan ez da testu zientifiko batean gauzatzen, eta proiektu publiko batean baizik (erakusketa, katalogoa, programa, jaialdia…).

Ikasketa hauen ezaugarri nagusietako bat da lana sortzen duten erakundeekiko etengabeko harremanean egiten dela, lanbide eta irakaskuntza ildoak estu-estu lotuta, erakundeok eraikin berean ari baitira eta kuradoretza proiektu aski desberdinak baitituzte, esaterako Tabakalerarena edota Donostia Zinemaldiarena.

María Palacios Cruz
Komisariotza Saileko koordinatzailea

María Palacios Cruz komisarioa da (Tate Britain, Londres; Union Docs, New York; Cinematek, Brusela; Impakt, Utrecht; Centre Pompidou, Paris…) eta irakaslea (Ecole de Recherche Graphique eta Academie Royale des Beaux-Arts, Bruselan, eta Kingston University eta Central Saint Martins, Londresen). Zinemari eta mugimenduko irudiari buruzko argitalpenak eta liburuak idazten ditu, eta The Visible Press diziplina artistiko horretan espezializatutako Londreseko editorialaren kofundatzailea da. Belgikako Courtisane jaialdiko arduraduna izan zen, eta, egun, LUXen zuzendari-laguntzailea da. Banatzaile horrek egoitza Londresen du, eta zinema independente eta esperimentalaren banatzaile garrantzitsuenetako bat da mundu osoan.

“Komisariotza espezialitateak proposatzen du komisariotza osoko praktika integralaren oinarrizko alderditzat hartzea, estuki lotuta Sorkuntza eta Artxiboen ibilbideetara. Zinemak bizitza hartzen du ikuslearekin topatzen denean, eta hori areto batean edo sarean gertatu daiteke, erakusketa batean edo testu batean.

Zinema komisarioak ahalbidetzen du topaketa hori gertatzea, testuinguru kritiko bat sortuz lanerako, eta bermatuz aurkezpenaren kalitatea, batetik, eta, bestetik, bitartekari izanez ikusleekin, artistekin, erakundeekin, teknikariekin eta ikusleekin lanean eta haien artean lanean. Babeslea eta ez zaindaria, kuradoreak lehenik passeur bat izan behar du, Serge Daney ekarriz.

Ibilbide hau modu profesionalean bideratua dago, komisariotzatik beratik datozen gai praktikoen ikasketan barrena eta mugimenduko irudiaren gaineko idazketan barrena testuinguru zinematografiko eta artistikoan –profesional askoren ekarpenarekin–, baina kontzeptualean ere bai, zinemaren interpretazio global baten alde eginez, eta aldeztuz, Henri Langloisen Cinémathèque Française-en egin zuen bezala, ez daudela bi edo hiru zinema mota, baizik eta bakarra".

 

María Palacios Cruz

Irakaskuntza arloa
Komisariotza

Zinema edo ikusentzunezko arteak xede dituzten programen kontzeptualizazio eta garapena

  

  1. modulua 2. modulua 3. modulua 4. modulua 5. modulua

Derrigorrezko
ikasgaiak

 (hiru) Artxibategien mapa Zinemaren materialitatearen historia Zinemagilearen pentsamendua: praktika eta teoria Soinu ikuspegia Zinemagile ikuslea

Moduluko gaiak

 Komisariotza-pentsamendu artistiko eta filmikoa Zinemaren aparatu filmikoa, espazioak eta materialitatea Proiektuen zuzendaritza: programazioa (I) Proiektuen zuzendaritza: programazioa (II) Proiektuen zuzendaritza: erakusketarako zinema

Ikasgai nagusiak

 Zinemaldia eraikitzen Zinemaldia eraikitzen  Zinemaldia eraikitzen  Zinemaldia eraikitzen  Zinemaldia eraikitzen 
  Pantailak Pantailak  Pantailak  Pantailak  Pantailak 
  Komisariotza pentsamenduaren kontzeptu gakoak (film eta bideoari aplikatuak)  Zinemaren beste kamara Idazketa eta pentsaera kritikoa (II)   Programazio-ereduak, irizpideak, eskolak eta paradigmak (III)   Film eta bideoa arte garaikidearen espazioan
  Komisariotza filmikoaren berezitasunak Zinema pantailatik kanpoko esperientzia gisa: film-aparatuaren uzkurdurak eta hedadurak. Programazio-ereduak, irizpideak, eskolak eta paradigmak (I) eta (II)  Komisariotza, bitartekaritza eta publikoak  Hitzak mugimenduan, irudiak mugimenduan: artisten zinemari buruz idaztea
  Emanaldi eta erakusketa espazioak: kutxa beltza vs. kutxa zuria  Idazketa eta pentsaera kritikoa (I)     Komisarioa ekoizle
Topaketak, hautazko ikasgaiak eta beste ekintzak

Zinemaren historia(k)

 

Kritika eta analisi saioak

Zinemaren historia(k)

 

Kritika eta analisi saioak

Zinemaren historia(k)

 

Kritika eta analisi saioak

Zinemaren historia(k)

 

Kritika eta analisi saioak

Zinemaren historia(k)

 

Kritika eta analisi saioak
Tabakalerako programazioa
          

 

Irakasgai komunak

  • (hiru) Artxibategien mapa

    Sonia García López

    Artxibategi zinematografikoa eta ikusentzunezkoa, gaurkoz, ikerketa, zaintza eta sorkuntzako profesionalen arreta erreklamatzen duen lurralde oparo eta mugaezina da. Ez da, inolaz ere, biltegi estatiko bat, bertan murgiltzen direnen asmoen arabera irakurketa eta eskuhartze aukera ezberdinak eskaintzen dituen lurralde bat baizik. Gaiak EQZEko ikasleek beren eginkizuna (sorkuntza, ikerketa edo zaintzakoa) berenganatzeko aukera proposatzen du oroimen zinematografiko eta ikusentzunezkoa esploratze modura.

  • Zinemaren materialitatearen historia

    Manuel Asín

    Zinemaren materialitate (optikoak eta haptikoak ere) adina zinema dago. Gai honek zinematograforako hurbilpena proposatzen du bere materialitatetik abiatuta. Zedarri teknologikorik nabarmenenak ez ezik, diskurtso artistiko zehatzak sortzen irudiaren materialitateak lagundu duen moduen argitzea du helburu. Material fotokimiko sentsiblearen materialitatean zentratuko da asignatura hasera batean, eta aurrera ahala (erresoluzio, testura, kolorea) eta ikusentzunezkoen beste euskarri batzuei jarriko die arreta, magnetikoei bezala digitalei

  • Zinemagilearen pentsamendua: praktikak eta teoriak

    Adrian Martin

    Sormenaren teoriara zinemagileek beraiek egindako hurbilketa, filma egin aurretik edo egin ostean: filma proiektu moduan edo bere obrari buruzko gogoeta moduan. Metodologia tradizionaletatik urrundutako pentsamendu zinematografikoaren irakurketaz gain, zinemagileen teoriak, kasu guztietan, diziplinaren dilema estetiko oinarrizkoetarako hurbilketa saiatzen du. Gaiak jartzen die arreta hurbilketa intuitibo soil eta ez erreflexiboei ere, sormenaren arrazionalizatzearen kontrakoei.

  • Errealitatearen soinu-banda

    Xabier Erkizia

    Zinemak, betiko zatiketa bati jarraituz oraindik ere, soinua maila guztiz tekniko batean ikusten du: ahotsa, atzeko soinuak, efektua eta musika. Soinuen behartutako sailkapen hori izan da jaso dugun neurrira egindako soinuen unibertsoa eta baita pantailatik haratago luzatzen den entzutearen kultura osoaren oinarria ere. Zinema, errealitatearen adierazpena izanik, gizakion historiako makina eraginkorrena da eta betidanik izan da gure soinu-kultura eremu zabalenean baldintzatzeko orduan. Era orotako soinuak bereganatu eta haiek dramatizazio saihestezinerako kodetutako esanahiak emateko gaitasun kamaleonikoaren bitartez, zinemak etengabe eratzen ditu entzuteko eta arretarako modu boteretsuenetako bat. Ikasgai honen helburua zinemaren historia haren soinu, zarata eta isiluneen bitartez, denak berdin aztertzea da, errealitatearekin alderatu (eta alderantziz) eta ikusmenak duen ahalmen handiarekin hitz egiteko gai den entzute kritiko eta aberasgarria gauzatzeko xedearekin beti ere.

  • Film bat gutxiago

    Harkaitz Cano

    Irudien ugaritasunak ahosabai bisuala asebetetzen duen mundu batean, inoiz baino premiazkoagoa da film berri baten egokitasuna zalantzan jartzea. Nola egin gurea ez dadin beste bat gehiago izan? Beharrezkoa da gure istorioa/ideia film bihurtzea, edo beste arte- genero batek har dezake? Zinemarenak ez diren diziplinetatik abiatuta, hala literaturatik nola komikitik, istorio bat iradokitzeko edo istorio horren bizkarrezurra artikulatzeko estrategiak aztertuko dira; istorio oso pertsonaletatik edo autobiografikoetatik abiatuta sor daitezke horiek, edo baita gerturatze literarioago batez baliatuz ere.

  • Zinemagile ikuslea

    Paulino Viota

    Filmak ikusiz, ikastaroan zinemagile ikuslearen irudia aztertuko dugu zinemagile izateko baliabide gisa. Zuzendari orok, batzuk beste batzuk baino gehiago, besteen filmak ikusten ditu. Zinemagileek betidanik izan dute beste zinemagileengan eragina, Lumière eta Méliès anaietatik hasita. Horrek, sare konplexua, zaila, eratzen du, zeinak Zinemaren historia bera eratzen duen, bai forma bai eduki gisa. «Nouvelle vague» delakoan planteatzen da eraginen kontu hori modu nabarmenagoan, mugimendu horren funtsezko ezaugarria baita. Zinemaren historian lehenengoz, zinemagileek zinemaren iraganarekin harreman esplizituagoa dute garai horretan.

  • Euskal zinema: historia duen zinematografia, gorantz datorren zinematografia

    Joxean Fernández

    Irakasgai honek euskal zinemara gerturatzea proposatzen du. Euskal zinemaren jaiotza eta gaur egunera arteko bilakaera zehazteko historikoki testuinguruan kokatzearekin hasiz, euskal zineman zehar errepaso kronologiko eta tematiko bat egingo du, eta sorreratik gaur egunera arte nabarmendutako euskal zinemagileak azalduko ditu; arreta berezia jarriko du gaur egungo euskal zinemagile aktiboen hiru belaunaldietan (edo gehiagotan).

Ibilbideko irakasgaiak

  • Film eta bideoa arte garaikidearen espazioan.

    Dan Kidner

    Sakon aztertuko ditugu film eta bideoen erakusketak arte garaikidearen espazioetan. Modulu honek zinemagintza esperimentala, bideo-artea, zinema politikoa zein artisten film eta bideoen erakusketak, 1990eko hamarkadaren hasiera ezkerokoak, izan dezakeen bilakaera aztertuko du; erakundeek eta arte garaikidearen diskurtsoek hainbat film- eta bideo-kulturatan egindako egokitzapenak landuko dira, eta baita film eta bideoak galeriatan proiektatzearen alderdi praktikoak ere.

  • Zinemaldia eraikitzen

    Maialen Beloki Berasategui

    Zeharkako ikasgaia, Donostia Zinemaldiak zuzendua. Bertan, ekitaldiaren hurrengo edizioaren prestaketaren berri emateaz gain, XXI. mendeko zinema-jaialdien nolakotasunaren inguruko hausnarketa egingo da. Donostia Zinemaldia izango da abiapuntua, eta hura birplanteatzeko abiapuntua izango den ikerketa-kasua.

  • Programazio-ereduak, irizpideak, eskolak eta paradigmak III

    María Palacios Cruz

    3. moduluan hasitako lanari jarraikiz, ikasgai honetan zinemaren programazioa jorratuko da kasu espezifikoen ikuspegitik, bai denboran modu erregularrean banatzen direnak (filmoteketan eta zentro egonkorretan) bai denboran kontzentratuta izaten direnak (jaialdiak eta ekitaldi puntualak). Programazio-kontu kontzeptualak landuko dira, baita praktikoak eta antolakuntzakoak ere (adibidez, aurrekontuak, finantzazioa, eskubideak negoziatzea, ikustea eta abar).

  • Komisariotza, bitartekaritza eta publikoak

    Garbiñe Ortega

    “Komisariotza jendaurrean egiten den ikasketa-prozesu bat da”. Hein handi batean, komisariotza artelanaren eta gizartearen arteko bitartekaritza lana da. Azkenean, haren lan guztia esparru publikora bideratua dagoen arren, funtsezkoa da prozesu horretan amaierako komunikazioa eta bitartekaritza lantzea, erraz dezan bien arteko nolabaiteko bihurkaritasuna, hartu-emana, elkarrizketa eta elkar aberastea, artistarena edo zinemagilearena barne. Ikasgaiak publikoen ikuspegi heterogeneo eta plural batez lantzen ditu gai horiek.

  • Emanaldi- eta erakusketa-espazioak: kutxa beltza vs. kutxa zuria

    Erika Balsom

    Zinema-egitatea lantzea erakusketa-espazioak kategorizatzea oinarri hartuta. Gaur egun, mugimenduan dauden irudiak inoiz baino gehiago ikusten dira erakusketa-testuinguruetan. Ikasgai honetan aztertuko ditugu zinemaren eta arte-galerien teoria historikoak eta garaikideak, ulertzeko zein harreman duten estetikarekin, behin-behinekotasunarekin, arretarekin, distrakzioarekin, teknologiarekin eta ideologiarekin. Zeintzuk dira horren erakusketa-espazio ezberdinen mugak eta potentziala? Zein bilakaera izan dute haien esanahiek eta erabilerek denboran?

  • Programazio-ereduak, irizpideak, eskolak eta paradigmak (I eta II)

    Ricardo Matos Cabo

    Ikasgaiak xehe-xehe lantzen ditu zinema-programazioaren paradigmak, bai denboran erregularrak direnak (filmoteketakoak eta zentro egonkorretakoak) bai denboran kontzentratutakoak (jaialdi eta ekitaldi puntualetakoak). Ikasgaiak ibilbide historiko eta kontzeptual bat proposatzen du, eta arreta berezia ematen die programazioa “filmak muntatzeko” arte bilakatu duten autoreei, espazioei eta proiektu espezifikoei. Ikasleei beharrezko tresnak emango zaizkie programazio-egoera desberdinetan jarrera kritikoz joka dezaten, eta gai izan daitezen aurre egiteko artxiboko irudiekin eta soinu-materialekin lan egitean batzuetan sortzen diren erronka praktiko eta etikoei. Zinemagintzaren historian programazioak, jakintzak eta idazketak izan duten harremana landuko dugu.

  • Kuradoria-proiektuen idazketa eta lanketa

    Filipa Ramos

    Zinema arte garaikidearen testuinguruan kontsolidatzeak eskatzen du zinemaren eta artearen artean mugitzen diren artelanei, instalazioei eta proiekzioei erantzuteko tresna kontzeptual egokiak garatzea. Ikasgai hau bideratuta dago mugitzen diren irudietan oinarritutako lanetan interesa duten pertsonetara, baita idazkeraren artearen alor espezifikoak ikertzera ere. Zenbait galderari erantzuten saiatuko gara: nola idatzi zinemaren eta artearen artean dauden eta mugitzen diren irudietan oinarritutako lanei buruz?; nola jorratu eta aztertu filmak eta bideoak modu kritikoan idazkeraren bidez?; nola erantzun lan horien ezaugarri materialei, tenporalei eta diskurtsiboei, ikuslearen expertisearen askotariko alorrak ahaztu gabe?: nolakotzat jo tradizio bat, aldi berean elkarrizketa estua duena beste arte mota esperimental batzuekin? zeintzuk dira zinemaren eta artearen inguruko tradizioak eta kanonak?

  • Idazketa eta pentsaera kritikoa (II)

    Cristina Álvarez López

    Idazketa eta pentsaera kritikoaren programaren jarraipena. Oraingoan, irudidun idazketatik sortutako pentsamenduaren sorrera lantzen da. Garrantzi berezia emango zaio ikus-entzunezko saioak garatzeari, zinemaren beraren baliabideekin sortutako pentsaera kritikoa sustatzeko asmoz.

  • Zinemaren beste kamera

    Leire Apellaniz

    Proiekzio moduen hausnarketa teorikoa eta esperientzia praktikoa. Ikasi egingo da proiektatzen, proiekzio-makinaren ikuspegia eta bizipena esploratzen, linterna magikotik DCPra.

  • Komisarioa ekoizle

    Anna Manubens

    Komisarioak sarri eragile lana du film-proiektu bat irudikatzean eta kudeatzean. Paraleloki, ekoizpenak edo ikus-entzunezko proiektu bat erakusketa-esparrutik kanpo laguntzeak ekar dezake kuraduriari lotutako ezaugarriak esku hartzea. Modulu honek zereginen hibridazio hori jorratzen du, eta bereziki nabarmentzen du zein zaila den kategoria zurrun edo patroi errepikagarri gisa irudikatzea. Komisario-ekoizle gisa aritzeak dimentsio performatiboa du, izendatzeko bi hitzen artean marratxoa behar izatetik hasita: lanaren mugak ekintzak zehazten ditu, proiektu bakoitzak eskatzen duenaren espezifikotasunaren erreakzio moduan.

  • Zinema pantailatik kanpoko esperientzia gisa: film-aparatuaren uzkurdurak eta hedadurak

    Esperanza Collado

    Milurteko berria hastean, nazioartean hainbat praktika artistikok bat egin zuten zinemari lotuta, historia berriz aztertzeko eta berriz asmatzeko beharra planteatu zutenak. Hainbat abiarazle izan zituen –iraultza digitala, objektu artistikoa desmaterializatzea eta teatraltasuna eta gorputzaren ekintza berreskuratzea–, eta film-aparatua birkonfiguratu zuten, uzkurtze eta hedatze mugimendu bikoitz baten bidez. Film-aparatua –barruan pantailaz, proiektoreaz eta filmaz gain ikusleen lekua eta haien begien aurrean proiektatutako irudia sartzen duen elkarren arteko harreman sistema gisa ulertuta– esperimentazio plastiko, koreografiko, performatibo eta kontzeptualerako esparru berri bilakatu zen. Ikasgai hori oinarrituko da lan garaikidearen kezka nagusiak kokatzean eta aztertzean, film-aparatuaren uzkurdurei eta hedadurei dagokienez.

  • Pantailak

    Victor Iriarte

    Ikasgai hau Tabakalerak eskaintzen duen gunearen inguruan elkarrekin zinema eta ikus-entzunezkoak hausnartzeko gunea da. Proiektuaren hasiera-hasietatik, planoetatik, bere fisikotasunaren eta guneen ezaugarrien inguruan hartu genituen erabakietatik, abiatuko gara. Hiru urteko gure ibilbidea aztertuko dugu, eta munduan zehar antzerakoak ditugun beste arte-guneek egiten dutena ezagutuko dugu; eta urteko 365 egunetako 24 orduetan irekita dagoen zinema eta aretoa irudikatuko dugu gure hipotesian: bukaerarik gabeko zinema.

  • Komisariotza-pentsamenduaren kontzeptu gakoak (film eta bideoari aplikatuak)

    Peio Aguirre

    Hurbilketa komisariotza-pentsamendura. Ikasgaiak komisariotza artistiko garaikidearen kontzeptu gakoetarako irizpidea planteatzen du, baita museologiaren, erakusketen, bildumazaletasunaren eta programazio artistikoaren bilakaeraren, eta komisario independenteen sorreraren historiaren azterketa ere. Aldi berean, irudiak mugimenduan museo eta kultur erakundeetan sarreraren mapa historikoa deskribatzen du.

  • Idazketa eta pentsaera kritikoa 1

    Manuel Asín

    Ikasgai honek bi atal ditu, eta ikasturte osoan zehar egituratuta dago. Bere oinarrian daude zinemaren inguruko pentsaera kritikoa aktibatzeko beharra eta pentsaera hori ariketen eta irakurgaien bidez modu praktikoan garatzeko moduak bilatzeko beharra. Ikasgaiaren lehen atalean, irudien eta soinuen inguruko idazkera lantzen da. Bigarrenean, berriz, irudi eta soinuen bidezko idazkera.

  • Komisariotza filmikoaren berezitasunak

    María Palacios Cruz

    Zinema-erakusketaren inguruko hausnarketa zinemarekin batera joan da sortu zenetik, baina haren kontzeptualizazioa oso gai berria da, oraindik sistematizatze-fasean dagoena. Ikasgai honen helburua da zinema-kuraduriaren nolakotasun bereizgarriak identifikatzea, arte bisualen eta zinemaren arloen artean baitago. Jarduera “berezia” da, baina beste jarduera ugari multzokatzen dituena ere bai: “komisarioa” programatzailea, ekoizlea, kritikoa, irakaslea, idazlea… ere bada, edo Serge Daneyren hitzetan, passeurra. Adibide historikoetatik abiatuta (orain gutxikoak eta urrunagokoak), zinema-komisariotzari buruz hitz egingo dugu, kontuan izanda haren aniztasuna eta zehaztasuna, sorkuntzaren eragile-zeregina, eta zinema-erakusketaren espazio berriak zabaltzean duen ardura.

  • Komisarioaren lan editoriala: katalogo eta argitalpenak

    Mark Webber

    Ikasgai honek komisariotzaren praktikaren alderdi editorialak aztertu nahi ditu bai kontzeptua baita praktikaren esparrutik ere. Programak, zinemaldien katalogoak, aldizkariak, liburuak... horiek izango dira aztergai. Irakasgaia bi zatitan banaturik dago: batetik, Mark Webberren eskutik produkzio editoriala, elkarrizketak, edizioa, berrikusketa, diseinua, impresioa eta banaketa landuko dira proiektu espezifiko eta adibide historikoen bitartez eta, bestetik, "Hipotesia" liburuaren proiektua eztabaidatuko da ikasleekin Garbiñe Ortegaren laguntzarekin.